O Wiązownicy i nie tylko
W 1719 r. hrabia Stanisław Ledóchowski (1666–1725) marszałek generalny konfederacji tarnogrodzkiej i późniejszy wojewoda wołyński ufundował kolumnę z Matką Boską z Dzieciątkiem dla uczczenia wycofania się wojsk saskich i rosyjskich z Polski po szczęśliwym zakończeniu konfederacji tarnogrodzkiej. Rzeźbę całą z miedzi o wadze 81 kg wykonał na jego zamówienie gdański złotnik Christian Szobert. Kolumnę ustawiono…
W ubiegłym roku ukazała się nowa książka Normana Davisa Galicja. W kilku zdaniach wspomina w niej o rodzinie Ledóchowskich, której spora część związała swe losy z cesarstwem Austro-Węgier. Pisze o Antonim Bartłomieju Ledóchowskim (1755–1835), jednej z wybitniejszych postaci rodziny, pośle obozu reformatorskiego na Sejm Czteroletni z województwa czernihowskiego w 1790 r., członku Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji…
W lipcu 1940 roku 386 jeńców wojennych (głównie polscy oficerowie) ocalałych z obozów Starobielska, Ostaszkowa i Kozielska umieszczono w obozie griazowieckim koło Wołogdy, w zaadaptowanym na ten cel klasztorze, uprzednio zniszczonym przez bolszewików. Jeńcy, a wśród nich Józef Czapski, nie wiedzieli, że ich byli współtowarzysze zostali zamordowani wiosną 1940 roku w Katyniu. W Griazowcu jeńcy…
Po wstępnym przejęciu przez władze polskie majątków donacyjnych w 1919 r. postanowiono zlikwidować związane z nimi wszelkie serwituty[1], oferując chłopom w zamian dodatkowe przydziały ziemi lub łąk do podziału przez wspólnotę wiejską. Proces ten nie wszędzie przebiegał spokojnie. Serwituty były gwarantowane zapisami w tabelach likwidacyjnych lub aktach nadawczych po uwłaszczeniu włościan w 1864 r. 25…
W Kurjerze Polskim z 14/27 grudnia 1904 r. znalazłem ciekawą historyjkę o oszustach podających się za powstańców biorących udział w bitwie pod Jurkowicami. Opowieść ta pierwotnie ukazała się w Gazecie Kieleckiej, ale była przedrukowywana w wielu czasopismach. Autor historyjki nie do końca rozumiał lokalną geografię, gdzie Łukawica, gdzie Czajków a gdzie Bogoria! Łukawica w tym…
W fabularyzowanej biografii autorstwa Stanisława S. Wojtkiewicza Traugutt znajduje się wiele ciekawych informacji na temat związków Romana Traugutta z rodziną Pietrowów, u których bywał on w domu przy ul. Chmielnej w Warszawie. Podobno przychodzili też tam inni znani spiskowcy jak: Matwiej Bezkiszkin, Andriej Potebnia, Wasilij Kapliński, Iwan Arnhold czy Piotr Śliwicki. Powieść ta nie jest…
Józef Czapski nie miał żadnych związków z Kurozwękami, ale ciekawym zrządzeniem losu kolekcja jego dzieł trafiła na stałe do Kurozwęk. To historia z wyższych sfer. W Paryżu mieszkała piękna Polka, przyjaciółka Czapskiego, dobrze skoligacona ze szlacheckimi rodami z Kresów – Jolanta (Jola) Wańkowicz (1923-1964) córka Witolda i Jolanty z Romerów. Jola poznała bogatego francuskiego arystokratę,…
W 1956 r. wydano 3 tomy Dzienników Stefana Żeromskiego mocno ocenzurowane w sferze obyczajowej i z niewygodnych politycznych treści. Lektura ciekawa, wiele mówi o początkach drogi pisarskiej Żeromskiego. Jarosław Iwaszkiewicz uważał je za “dzieło sztuki pisarskiej bardzo wysokiej klasy”. Żeromski pisać dzienniki zaczął w 1882 roku, w wieku osiemnastu lat i prowadził je do 1891…
W wspomnieniach moich rodziców wielokrotnie pojawiała się ich nauczycielka ze szkoły na Grobli – Libuszanka. Kto jeszcze dzisiaj o niej pamięta? Dla kształcenia wiązownickich dzieci była postacią nie mniej ważną niż małżeństwo Stępniewskich. Trafiła do Wiązownicy w 1928 r. w czasie wielkiego kryzysu gospodarczego, który szczególnie mocno odbił się na wsi, i utknęła tu na…
W krakowskim czasopiśmie NOWA REFORMA Nr 35 z 1883 roku na str. 2 zamieszczono po nekrologu Aleksandry Pietrow króciutki tekst, korespondencję z Warszawy z 9 lutego 1883 r. o następującej treści: Przed niewielu dniami zmarła w Warszawie pani Petrowowa, jak ją zwano, z domu Pogodin, katoliczka, przez rząd z powodu swych wysokich relacyi tolerowana, kobieta…
Po drugiej stronie kompleksu leśnego Żyznów w Willi Samotnia w majątku Jurkowice mieszkał w drugiej połowie XIX w. gubernator cywilny guberni radomskiej Edward Białoskórski. Tak jak Pałac Dzięki stworzył przysiółek Wiązownica-Dzięki, tak dwór (willa) Samotnia z czasem rozrósł się i stał się przysiółkiem Jurkowice-Samotnia leżącym przy prowadzącej w głąb lasu drodze na Rybnicę lub Nawodzice….
Siostry szarytki (oficjalnie siostry Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo) prowadziły w Kurozwękach przytułek dla starców, ochronkę i zakład wychowawczy oraz szpital. Późnym latem 1944 roku Kurozwęki znalazły się na linii frontu przyczółka sandomierskiego. W klasztorze zakwaterował się sztab niemiecki, wyposażony w radiostację. Wokół płonęły domy i stodoły ze zgromadzonym zbożem. Mieszkancy przytułku ukrywali…
