O Wiązownicy i nie tylko
Hrabia Ignacy Ledóchowski bohater kampanii napoleońskiej i powstania listopadowego w wieku 67 lat osiadł jako rezydent na tzw. „dewocyi” w klasztorze dominikanów w Klimontowie. Spędził w klasztorze 14 lat, aż do śmierci w 1870 r. Udało się odnaleźć w archiwach szereg dokumentów związanych z postępowaniem spadkowym. Testament i inwentarz pośmiertny po generale Ignacym pozwalają spojrzeć…
W rodzinnych annałach Julianowi Ledóchowskiemu poświęca się niewiele miejsca, zmarł młodo i bezpotomnie, a na dodatek obwinia się go wspólnie z żoną Karoliną o utratę rodowej posiadłości w Górkach [Klimontowskich] wniesionej w 1745 r. przez Ludwikę Denhoff. Nawet współcześni biografowie tacy jak Mieczysław Ledóchowski[1], a za nim Jan Ledóchowski dowodzą, że Julian był ostatnim właścicielem…
W ubiegłym roku ukazała się nowa książka Normana Davisa Galicja. W kilku zdaniach wspomina w niej o rodzinie Ledóchowskich, której spora część związała swe losy z cesarstwem Austro-Węgier. Pisze o Antonim Bartłomieju Ledóchowskim (1755–1835), jednej z wybitniejszych postaci rodziny, pośle obozu reformatorskiego na Sejm Czteroletni z województwa czernihowskiego w 1790 r., członku Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji…
W lipcu 1940 roku 386 jeńców wojennych (głównie polscy oficerowie) ocalałych z obozów Starobielska, Ostaszkowa i Kozielska umieszczono w obozie griazowieckim koło Wołogdy, w zaadaptowanym na ten cel klasztorze, uprzednio zniszczonym przez bolszewików. Jeńcy, a wśród nich Józef Czapski, nie wiedzieli, że ich byli współtowarzysze zostali zamordowani wiosną 1940 roku w Katyniu. W Griazowcu jeńcy…
Po wstępnym przejęciu przez władze polskie majątków donacyjnych w 1919 r. postanowiono zlikwidować związane z nimi wszelkie serwituty[1], oferując chłopom w zamian dodatkowe przydziały ziemi lub łąk do podziału przez wspólnotę wiejską. Proces ten nie wszędzie przebiegał spokojnie. Serwituty były gwarantowane zapisami w tabelach likwidacyjnych lub aktach nadawczych po uwłaszczeniu włościan w 1864 r. 25…
W Kurjerze Polskim z 14/27 grudnia 1904 r. znalazłem ciekawą historyjkę o oszustach podających się za powstańców biorących udział w bitwie pod Jurkowicami. Opowieść ta pierwotnie ukazała się w Gazecie Kieleckiej, ale była przedrukowywana w wielu czasopismach. Autor historyjki nie do końca rozumiał lokalną geografię, gdzie Łukawica, gdzie Czajków a gdzie Bogoria! Łukawica w tym…
W fabularyzowanej biografii autorstwa Stanisława S. Wojtkiewicza Traugutt znajduje się wiele ciekawych informacji na temat związków Romana Traugutta z rodziną Pietrowów, u których bywał on w domu przy ul. Chmielnej w Warszawie. Podobno przychodzili też tam inni znani spiskowcy jak: Matwiej Bezkiszkin, Andriej Potebnia, Wasilij Kapliński, Iwan Arnhold czy Piotr Śliwicki. Powieść ta nie jest…
Jestem świeżo po lekturze „Obrońców pańszczyzny” Adama Leszczyńskiego. Zainspirowało mnie to do napisania kilku spostrzeżeń o “ulubieńcu” autora Józefie Gołuchowskim, powstałych przy okazji zbierania materiałów do monografii o gubernatorze radomskim Edwardzie Białoskórskim. Dla przypomnienia: Józef Gołuchowski (1797-1858) – filozof mesjanista, znajomy Friedricha Schillinga, wzorowy ziemianin z Garbacza (parafia Momina), profesor uniwersytetów warszawskiego i wileńskiego, wychowawca…
Józef Czapski nie miał żadnych związków z Kurozwękami, ale ciekawym zrządzeniem losu kolekcja jego dzieł trafiła na stałe do Kurozwęk. To historia z wyższych sfer. W Paryżu mieszkała piękna Polka, przyjaciółka Czapskiego, dobrze skoligacona ze szlacheckimi rodami z Kresów – Jolanta (Jola) Wańkowicz (1923-1964) córka Witolda i Jolanty z Romerów. Jola poznała bogatego francuskiego arystokratę,…
W 1956 r. wydano 3 tomy Dzienników Stefana Żeromskiego mocno ocenzurowane w sferze obyczajowej i z niewygodnych politycznych treści. Lektura ciekawa, wiele mówi o początkach drogi pisarskiej Żeromskiego. Jarosław Iwaszkiewicz uważał je za “dzieło sztuki pisarskiej bardzo wysokiej klasy”. Żeromski pisać dzienniki zaczął w 1882 roku, w wieku osiemnastu lat i prowadził je do 1891…
20 października 1856 r. do Pałacu Dzięki przybył Julian hrabia Ledóchowski zawrzeć ugodę z generałem Wasilijem Pogodinem w sprawie uregulowania zachodniej granicy Wiązownicy (dzisiaj W. Mała) z dobrami prywatnymi wsi Smerdyna należącymi do Ledóchowskich. W dotychczasowym stanie granica ta przebiegała w liniach nieregularnych i poszarpanych od uroczyska zw. Śledziowe, dalej poprzez uroczysko zw. U Granic, Smerdyńską Górę aż…
W wspomnieniach moich rodziców wielokrotnie pojawiała się ich nauczycielka ze szkoły na Grobli – Libuszanka. Kto jeszcze dzisiaj o niej pamięta? Dla kształcenia wiązownickich dzieci była postacią nie mniej ważną niż małżeństwo Stępniewskich. Trafiła do Wiązownicy w 1928 r. w czasie wielkiego kryzysu gospodarczego, który szczególnie mocno odbił się na wsi, i utknęła tu na…
